การเรียนรู้ด้วยตัวเอง คือ กระบวนการเรียนรู้ ที่ผู้เรียนต้องศึกษาด้วยตนเอง โดยเลือกเรื่องที่เรียนจากความสนใจ ความปรารถนา รวมทั้งความถนัด ถึงแม้จะเป็นการศึกษาด้วยตัวเองแต่ก็ต้องมีเป้าหมาย อีกทั้งยังต้องเป็นผู้รู้จักแสวงหาแหล่งเรียนรู้ เลือกการวิธีเรียนและประเมินความก้าวหน้าของตนเอง ซึ่งตรงจุดนี้สามารถทำด้วยตนเอง หรือขอความช่วยเหลือจากผู้อื่นก็ได้ สำหรับการเรียนรู้ด้วยตนเองนั้นก็มีมากมายหลากหลายรูปแบบ เช่น

1. การอ่าน
2. การอภิปราย
3. การเขียน
4. การสัมภาษณ์
5. การท่องเที่ยว
6. แลกเปลี่ยนความคิดเห็นกับผู้เชี่ยวชาญในวิชานั้นๆ
7. เรียนรู้ด้วยตัวเองจากการใช้คอมพิวเตอร์ โปรแกรม VDO ตลอดจนการใช้สื่อต่างๆ เป็นต้น

ลักษณะของการเรียนรู้ด้วยตนเอง

1. ต้องมีความเต็มใจในการเรียนรู้ด้วยตนเอง อันไม่ได้เกิดจากการบังคับ และต้องมีความต้องการเรียนด้วยความอยากรู้อย่างเต็มที่
2. ใช้ตัวเองเป็นแหล่งข้อมูลของตัวเอง ผู้เรียนต้องบอกได้ว่าสิ่งที่ตัวเองจะเรียนนั้นคืออะไร และต้องรู้ว่าทักษะและข้อมูลที่จำเป็นต้องใช้มีอะไรบ้าง
3. กำหนดเป้าหมายของการเรียน ค้นหาวิธีรวบรวมข้อมูลที่ต้องการ รวมทั้งประเมินผลได้ด้วยตัวเอง โดยผู้เรียนต้องเป็นผู้จัดการความเปลี่ยนแปลงต่างๆที่เกิดขึ้นระหว่างทางด้วยตนเอง จะต้องมีความตระหนักในความสามารถ และตัดสินใจได้เอง มีความรับผิดชอบต่อหน้าที่รวมทั้งบทบาทในการเป็นนักเรียนที่ดี และมีคุณภาพ
4. รู้ถึงวิธีการเรียน ผู้ศึกษาต้องกำหนดขั้นตอนการเรียนรู้ของตัวเอง ว่าจะนำไปสู่จุดทำให้เกิดการเรียนรู้อย่างยั่งยืนได้อย่างไร

ประโยชน์ของการเรียนรู้ด้วยตนเอง มีความสำคัญ 4 ข้อ ได้แก่

1. บุคคลที่เรียนรู้ด้วยการความต้องการของตนจะสามารถเรียนได้มากกว่า เป็นผู้ขวนขวายในวิชามากกว่าบุคคลเพียงผู้รอรับความรู้จากผู้สอน บุคคลที่เรียนรู้ด้วยตนเองจะต้องมีความตั้งใจ มีจุดมุ่งหมายอันชัดเจน และมีแรงจูงใจสูง สามารถใช้ประโยชน์จากการเรียนรู้ได้ดีกว่าบุคคลที่รอรับเพียงอย่างเดียวเท่านั้น

2.การเรียนรู้ด้วยตนเอง มีความสัมพันธ์กับกระบวนการทางด้านจิตวิทยาพัฒนาการ โดยเมื่อแรกเกิดมนุษย์จำเป็นต้องพึ่งผู้อื่นในการเจริญเติบโต ได้แก่บิดามารดาซึ่งปกป้องเลี้ยงดู แต่เมื่อบุคคลนั้นเจริญเติบโตขึ้น มีความเป็นผู้ใหญ่มากขึ้น ก็จะค่อยๆ พัฒนาตัวเองโดยไม่ต้องพึ่งผู้อื่นอีกต่อไป ไม่ต้องอยู่ภายใต้การควบคุมของผู้อื่น จะสามารถแสดงความเป็นตัวของตัวเองเพิ่มมากขึ้น ตลอดจนสามารถดำเนินชีวิตได้ด้วยตนเอง

3.ในปัจจุบันนี้ทางเลือกในการศึกษามีเพิ่มมากขึ้น เช่น เกิดการสร้างหลักสูตรใหม่ ห้องเรียนแบบเปิด การศึกษาอย่างอิสรเสรี โปรแกรมการสอนเฉพาะบุคคล หรือแม้แต่การศึกษามหาวิทยาลัยเปิด เป็นต้น โดยรูปแบบของนวัตกรรมเหล่านี้ล้วนแล้วแต่เป็นความรับผิดชอบของผู้เรียนซึ่งจะต้องดำเนินการด้วยตนเองทั้งสิ้น จนกระทั่งหล่อหลอมให้กลายเป็นผู้ที่มีระเบียบสูง

4.ความเปลี่ยนแปลงของโลกที่เกิดขึ้นอย่างรวดเร็ว ทำให้เกิดแนวคิดใหม่ในด้านการศึกษา เช่น เกิดการศึกษาผ่าน Internet เป็นต้น

 

ติดตามเพิ่มเติมได้ที่ capricelimoges.com